Rıfat Ilgaz kimdir?
![]() |
Rıfat Ilgaz (1911-1993) |
Mehmet Rıfat Ilgaz, 8 Mayıs 1911 tarihinde Cide, Kastamonu'da doğan Türk şair, romancı ve öykü yazarıdır. Ilgaz, özellikle "Hababam Sınıfı" romanı ile tanınmış ve Türk edebiyatına önemli eserler kazandırmıştır.
Mehmet Rıfat Ilgaz, yedi kardeşin en küçüğü olarak dünyaya geldi. Doğum tarihi, annesinin ifadesine göre "derin kar" olduğundan kesin olarak belirlenmemiştir, ancak nüfus kaydına 8 Mayıs 1911 olarak geçmiştir. Ortaokulu bitirdikten sonra üniversite okumak istemesine rağmen babasının vefatı nedeniyle Kastamonu Muallim Mektebi'ne katıldı. Mezun olduktan sonra ilkokul öğretmenliği yapmaya başladı ve 1932'de kızı Gönül dünyaya geldi.
Ilgaz, öğretmenlik kariyerine Gerede ve Akçakoca'da devam etti. 1933 yılında askere alındı ve 1936'da Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat bölümüne kaydoldu. 1938 yılında mezun olduktan sonra Adapazarı'na atanmasına rağmen, sağlık sorunları nedeniyle öğretmenlik yapamadan İstanbul Yakacık Sanatoryumuna yattı.
II. Dünya Savaşı döneminde öğrenci iken felsefe okuyarak ve yazılar yazarak geçirdiği süre, sonraki edebiyat kariyerini derinden etkiledi. Ilgaz'ın, savaşın etkisi altındaki dönemi yansıttığı "Karartma Geceleri" romanının arka planındaki hisler bu dönemin yansımalarıdır. 1944 yılında "Sınıf" kitabı yayınlandığında, yazar adliyeler ve hapishanelerle tanıştı. İkinci Dünya Savaşı'nın etkisi altında, 6 aylık hapis cezasına çarptırıldı.
1953'te "Devam" kitabının yayınlanmasının ardından, hükümet tarafından yasaklandı ve yazar hakkında soruşturma başlatıldı. 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesi, Ilgaz'ın sürgün edilmesi planlarını sona erdirdi.
Mehmet Rıfat Ilgaz, özellikle "Hababam Sınıfı" romanı ile tanınır. 1966'da bu roman tiyatroya uyarlandı ve büyük başarı elde etti. Filmin ardından 6 devam filmi çekildi. Ilgaz'ın yazar olarak bu başarının ardından sansür konusundaki hassasiyeti arttı ve daha önce sansüre uğramış senaryoların toplumsal eleştirilerinden arındırılmasını eleştirdi.
Ilgaz, Afet Muhteremoğlu ile olan evliliğinden Fatma Defne Ilgaz adında bir kız çocuğu babasıdır. Uzun yıllar yazıları ve eserleriyle Türk edebiyatına katkıda bulunmuş, etkinlikler düzenlemiş ve festivallere katılmıştır.
Mehmet Rıfat Ilgaz, 7 Temmuz 1993 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti. Ölümünden sonra Zincirlikuyu Mezarlığı'na, yakın arkadaşı Asım Bezirci'nin yanına defnedildi. Onun eserleri hala Türk edebiyatının önemli bir parçasıdır ve edebiyat dünyasında saygıyla anılmaya devam eder.
Yorumlar
Yorum Gönder